Playlist: 20 onvergetelijke gitaarinstrumentals

De nieuwe editie van Lust For Life staat in het teken van de grootste gitaarhelden aller tijden, gekozen door onze lezers. Deze gitaristen blinken uit in meesterlijke riffs en solo’s, maar een volledig instrumentaal nummer spannend houden met alleen gitaarspel is niet voor iedereen weggelegd. En sommigen hebben die ambitie simpelweg ook niet. Zo vertelde Slash in een eerdere editie: “Ik vind instrumentale platen echt heel saai.” De twintig nummers hieronder zijn hoe dan ook voorbeelden van onvergetelijke gitaarinstrumentals waarin techniek, melodie en emotie op verbluffende wijze samenkomen.

20. Steve Lukather – Smile

De gitarist van Toto staat op de 38ste plek in onze Gitaarhelden Top 50. Terecht natuurlijk, want ook al kun je misschien niets met de muziek van die band, Steve Lukather heeft als sessiemuzikant ook bijgedragen aan talloze platen van andere grote artiesten (o.a. Michael Jackson, Aretha Franklin en Paul McCartney). De gevoelige instrumentale ballad Smile is afkomstig van Transition (2012), een van zijn betere soloalbums. Komt de melodie je bekend voor? Kan kloppen, want het betreft een bewerking van het gelijknamige stuk uit de Charlie Chaplin-filmklassieker Modern Times.

19. Peter Green – Proud Pinto

Peter Green werd door onze lezers naar de 21e plek in de Gitaarhelden Top 50 gestemd. Die positie heeft hij ongetwijfeld vooral te danken aan zijn werk met John Mayall & The Bluesbreakers en Fleetwood Mac in de jaren zestig. Toch nam de getroebleerde muzikant in de decennia daarna nog uitstekende albums op – zowel solo als met zijn Splinter Group. Zo kun je het onterecht wat obscure Proud Pinto vinden op de lp In The Skies uit 1979. De fraaie melodie staat direct in je geheugen gegrift, zoals het hoort bij een goede gitaarinstrumental.

18. Mark Knopfler – Going Home: Theme Of The Local Hero

Naast zijn werk met Dire Straits en de verschillende ‘reguliere’ soloalbums die hij vanaf de jaren negentig uitbracht, is Mark Knopfler ook een verdienstelijk filmcomponist. Going Home is afkomstig van zijn eerste soundtrack, gecomponeerd voor de verder tamelijk vergeten Burt Lancaster-film Local Hero. De muziek is echter onsterfelijk, mede dankzij het gebruik van Going Home tijdens sportwedstrijden.

17. John Mayall & The Bluesbreakers – Hideaway (Eric Clapton)

Als je wilt weten waarom Eric Clapton in de jaren zestig als ‘God’ gezien werd, is luisteren naar de invloedrijke lp Bluesbreakers With Eric Clapton van John Mayall uit 1966 nog altijd een meer dan uitstekende manier om antwoord te vinden op die vraag. Gitarist Steve Hackett (ex-Genesis) vertelde er in 2015 over in Lust For Life: “De gitaar was de ster van het hele album. Je kunt het zien als de geboorte van de gitaarheld zoals we die nu kennen. De songs waren daarnaast met enorm veel passie gespeeld en kenden een geweldige gitaarsound, waardoor het instrument bijna als een saxofoon klonk.” Zo ook in de instrumental Hideaway, waarin Clapton helemaal los mag gaan.

16. Ry Cooder – Dark End Of The Street

Met zijn gevoelige slide-spel schitterde de veelzijdige Ry Cooder op onder meer het album Bring The Family van John Hiatt en op de geluidsband van filmklassiekers als Paris, Texas (1984). De instrumentale bewerking van de soulklassieker Dark End Of The Street is afkomstig van zijn derde soloalbum Boomer’s Story (1972) en behoort tot zijn meest indrukwekkende prestaties als slidegitarist.

15. Stevie Ray Vaughan & Double Trouble – Riviera Paradise

Stevie Ray Vaughan leeft al bijna dertig jaar niet meer, maar hij is gelukkig allerminst vergeten. Een van zijn fraaiste opnames is deze bijna negen minuten durende afsluiter van het album In Step (1989). Een ontspannen, jazzy bluesstuk waarin ook toetsenist Reese Wynans uitgebreid mag soleren. Dit jaar bracht die voormalige bandmaat van Vaughan zijn eigen album Sweet Release uit, waarvoor hij Riviera Paradise opnieuw opnam – deze keer met gitaristen Joe Bonamassa en Kenny Wayne Shepherd.

14. Pink Floyd – Marooned (David Gilmour)

De hemelse gitaarsound van David Gilmour bezorgde de gitarist van Pink Floyd een welverdiende derde plek in LFL’s Gitaarhelden Top 50. Daarnaast riepen onze lezers het instrumentale gedeelte van Comfortably Numb uit tot de beste gitaarsolo ooit opgenomen. Bijna net zo mooi is het nummer Marooned, een van de hoogtepunten van het Pink Floyd-album The Division Bell (1994). Gilmours verbluffende spel leverde de band zelfs een Grammy Award op voor ‘Best Rock Instrumental Performance’ en Marooned ging daarmee de geschiedenis in als het enige Pink Floyd-nummer dat ooit zo’n beeldje opleverde.

13. Gary Moore – The Loner

Gary Moore hoort thuis in elke lijst met goede gitaarinstrumentals, maar het is nog vrij lastig te bepalen welk nummer daar het meest voor in aanmerking komt. Adembenemend zijn bijvoorbeeld ook het stuk The Prophet op zijn album Back To The Blues (2001) en zijn cover van Roy Buchanans The Messiah Will Come Again. Toch kunnen veel van zijn fans zich vast vinden in de keuze voor The Loner, een sublieme gitaarballad uit zijn ‘hardrockjaren’ en afkomstig van de lp Wild Frontier (1987).

12. Joe Satriani – Cryin’

Gitaristen als Joe Satriani en Steve Vai worden vaak in de categorie ‘shredders’ geplaatst, maar die term is toch ietwat denigrerend. Dat woord impliceert namelijk dat deze mannen alleen maar zoveel mogelijk gitaarnoten in een seconde willen proppen, zonder dat er emotie bij komt kijken. Nu kunnen zij ook razendsnel spelen, maar een stuk als Cryin’ bewijst dat er wel degelijk gevoel in Satriani’s spel zit (op Vai komen we verderop in dit lijstje nog even terug).

11. Jimi Hendrix – The Star-Spangled Banner 

Een legendarisch moment in de muziekgeschiedenis: Jimi Hendrix laat zijn gitaar krijsen, krassen en kreunen op de melodie van het Amerikaanse volkslied tijdens Woodstock. De beste gitarist aller tijden (ook volgens onze lezers) maakte hiermee misschien geen instrumental die als fijne achtergrondmuziek dient, maar wel een statement dat vijftig jaar later nog altijd hevig nagalmt.

10. Funkadelic – Maggot Brain (Eddie Hazel)

Eddie Hazel zie je niet heel vaak in lijstjes met beste gitaristen opduiken en dat is best gek, want zijn spel in Funkadelics Maggot Brain (afkomstig van het gelijknamige album uit 1971) wordt wel vaak gezien als een van de beste gitaarsolo’s ooit opgenomen. Het nummer schijnt in één take vastgelegd te zijn en mocht u zich afvragen waar die titel toch vandaan komt: volgens sommigen verwijst Maggot Brain naar het moment waarop Funkadelic-baas George Clinton zijn broer dood aantrof…

9. The Shadows – F.B.I. (Hank Marvin)

Als lid van The Shadows scoorde de invloedrijke gitarist Hank Marvin hits met verschillende onsterfelijke instrumentale nummers, waarvan Apache (1960) wellicht de bekendste is. Hoe belangrijk Marvin was, bleek wel toen in 1998 het album Twang! A Tribute To Hank Marvin & The Shadows verscheen. Daarop coveren grootheden als Neil Young, Ritchie Blackmore en Mark Knopfler werk van The Shadows. Ook de hit FBI ontbrak niet, deze keer uitgevoerd door Brian May en het gitaarduo van Status Quo: Rick Parfitt en Francis Rossi. Het origineel van The Shadows blijft echter ongeëvenaard.

8. Focus – Sylvia (Jan Akkerman)

Jan Akkerman is de meest legendarische gitarist van Nederland, zo blijkt ook weer uit Lust For Life’s Gitaarhelden Top 50. In deze lijst laat hij o.a. Eelco Gelling, George Kooymans en Ad Vandenberg achter zich, maar zij werden dan ook niet ooit uitgeroepen tot ‘best guitarist in the world’. De Focus-hit Sylvia is misschien niet helemáál instrumentaal, aangezien hier en daar ook Thijs van Leers jodelkunsten opduiken, maar de meeste mensen zullen dit nummer vooral herinneren vanwege Akkermans onvergetelijke gitaarmelodie.

7. Eric Johnson – Cliffs Of Dover

Een meestergitarist die de Gitaarhelden Top 50 helaas niet haalde is Eric Johnson. Nu zijn er natuurlijk ook ontzettend veel goede gitaristen, maar we brengen deze sympathieke Texaan graag nog even onder de aandacht. Zijn spel in nummers als Desert Rose en Manhattan is namelijk onnavolgbaar en zijn gitaartoon behoort tot de mooiste die je ooit zult horen. Cliffs Of Dover leverde hem een Grammy Award voor ‘Best Rock Instrumental Performance’ op en duikt regelmatig op in lijstjes met beste gitaarsolo’s aller tijden.

6. Frank Zappa – Watermelon In Easter Hay

Frank Zappa was niet alleen een geniale componist, bandleider en grapjas, maar ook – en misschien wel bovenal – een briljant gitarist. Daar zijn de lezers van Lust For Life het kennelijk mee eens, want hij kreeg genoeg punten voor een twaalfde plek in de Gitaarhelden Top 50. Het schitterende Watermelon In Easter Hay is misschien wel zijn meest memorabele gitaarcompositie, afkomstig uit de maffe rockopera Joe’s Garage. Voor wie geen genoeg krijgt van Zappa’s spel is er de uitputtende box Shut Up ’N Play Yer Guitar (1981), met uitsluitend instrumentale gitaarmuziek, en de opvolger Guitar (1988).

5. Santana – Flor d’Luna (Moonflower)

Alleen al vanwege de klassiekers Samba Pa Ti en Europa (Earth’s Cry Heaven’s Smile) is Carlos Santana een van de absolute meesters op het gebied van gitaarinstrumentals. Voor deze lijst kiezen we echter voor een minder bekend – maar minstens zo mooi – nummer. Flor d’Luna is afkomstig van het dubbelalbum Moonflower uit 1977.

4. Roy Buchanan – The Messiah Will Come Again

‘The world’s greatest unknown guitarist’ blijkt ondanks die bijnaam toch bekend genoeg bij lezers van Lust For Life. Roy Buchanan staat namelijk op een keurige 32ste positie in de Gitaarhelden Top 50. Zijn compositie The Messiah Will Come Again is misschien wel zijn meest geliefde nummer. Niet gek, want zelden hoor je een gitarist met zoveel emotie spelen. Zoals we hierboven al vermeldden, nam Gary Moore een uitstekende cover op voor zijn album After The War (1989).

3. Van Halen – Eruption (Eddie Van Halen)

Het nog altijd fantastisch klinkende nummer dat talloze gitaristen inspireerde om ook ‘two hand tapping’ toe te passen in hun solo’s. Eddie Van Halen is misschien niet degene die deze manier van spelen heeft uitgevonden, maar door de techniek op eigen wijze in zijn muziek te verwerken behoorde hij in één klap tot de belangrijkste rockgitaristen aller tijden.

2. Steve Vai – For The Love Of God

Zeker in technisch opzicht is Steve Vai’s For The Love Of God een van de meest verbluffende instrumentale gitaarnummers ooit opgenomen. De voormalige gitarist van o.a. David Lee Roth en Whitesnake etaleerde de meest onnavolgbare technieken op zijn album Passion & Warfare (1990), maar deze intense ballad bewijst dat het bij Vai om meer dan alleen dat draait: For The Love Of God is een knap in elkaar stekende compositie met een onvergetelijke melodie, waar de gitarist duidelijk al zijn gevoel in heeft gelegd. Nog altijd zijn magnum opus.

1. Jeff Beck – Where Were You

Niemand kan zijn gitaar zo mooi laten zingen als Jeff Beck en misschien wel het fraaiste voorbeeld daarvan is deze sublieme ballad van het album Jeff Beck’s Guitar Shop uit 1989. De breekbare tonen uit de gitaar van de voormalige Yardbird en de synthesizerbegeleiding geven Where Were You een desolate sfeer die je drie minuten lang een andere wereld in trekt. In Lust For Life 079 rekende Joe Satriani dit stuk zelfs tot de vijf gitaarsolo’s die zijn leven veranderden.

Klik hier voor een Spotify-playlist met alle nummers uit deze lijst
Foto Jeff Beck: Sebastiaan Petiet