Antony Hagerty kreeg een waar idolen-onthaal toen hij dinsdagavond in het Amsterdamse Concertgebouw achter dirigent Anthony Weeden en pianist Gaël Rakotondrabe van de befaamde hoge trap afdaalde. Het onthaal was bijna een beetje eng enthousiast, dat de bewondering voor de artistieke prestatie veruit ontsteeg en verafgodelijke trekjes had. Maar de excentrieke New Yorker liet zich er niet door van de wijs brengen en gaf een prachtig concert onder de vlag van het Holland Festival. Daarbij pleitten een handvol oneffenheden uiteindelijk alleen maar in zijn voordeel, omdat ze onderstreepten dat Antony geen man van steriele routine is, maar een ploeteraar met een waanzinnig talent.
Een theatrale performer is de nu veertigjarige Antony altijd geweest – niet voor niets heeft hij ook een rol in Robert Wilsons multimediaspektakel The Life & Death Of Marina Abramović. Maar ook de ambiance in het Concertgebouw was met simpele middelen visueel speciaal gemaakt. Een uitgekiende belichting, inclusief sobere maar doeltreffende lasers, de orkestmusici allen helemaal in het wit en daarvóór Antony in een geraffineerde zwarte design-hansop. Het blijft fascinerend hoe de Amerikaan zijn androgyne présence doseert. Hij draagt weliswaar iets dat ook voor een jurkje door zou kunnen gaan – afkomstig uit de ‘grote maten winkel’ – maar het komt bij hem zelfs niet in de buurt van travestie of camp. Geen flirts met nepdecolleté’s of hakken. Antony blijft man, in zijn zingen en in zijn aanwezigheid.
Cut The World
Het concert was de ‘Nederlandse première’ van een programma dat de Amerikaan al maandenlang over de hele wereld gezongen heeft en dat en in augustus ook op cd en lp verschijnt onder de titel Cut The World. Ruim een dozijn liedjes van zijn vier tot dusver verschenen albums, maar nu gearrangeerd voor orkest. Op het album is het Deens Nationaal Kamerorkest te horen. In Amsterdam het Metropole met dezelfde nummers in dezelfde arrangementen en in vrijwel dezelfde volgorde.
Het opmerkelijkste verschil met de concerten die Antony in het verleden met The Johnsons gaf zijn in feite niet eens die arrangementen, maar dat de zanger slechts één nummer achter de vleugel zit – verder laat hij de pianopartijen over aan de Franse pianist Rakotondrabe (bekend van zijn werk met CocoRosie). Zelf staat Antony centraal vooraan op het podium, zingt loepzuiver, maar lijkt zich met zijn handen geen raad te weten. Hij fladdert er mee, neemt poses aan uit de butohdans, maar houdt ze zelden stil.
Crazy In Love
De eerste drie vier songs zinkt zijn stemgeluid overigens nog regelmatig weg in de orkestarrangementen en dat is jammer want Cripple And The Starfish en For Today I Am A Boy behoren tot de toppers van zijn repertoire. Tegen de tijd dat de Amerikaan zijn cover van Byoncé’s Crazy in Love inzet – die hij trouwens bij zijn vorige Nederlandse concerten in 2009 ook al zong – is de geluidsafstelling beter. Vanaf dat moment valt alle theater weer in het niet bij zijn unieke stemgeluid en bijzondere repertoire.
De enige keer dat hij zelf aan de vleugel gaat zitten is voor Swanlights, de titelsong van de Antony’s gelijknamige en vierde, wat onderschatte studioalbum uit 2010. Een album dat ook al orkestrale arrangementen kende in de vorm van gestreken ‘drones’ die in Amsterdam door het Metropole Orkest schitterend gereproduceerd worden. Het is een aanzienlijk minder ‘pop’ nummer dan veel liedjes van zijn doorbraak-cd I Am A Bird Now uit 2005. Maar juist de artistieke verdieping op zijn laatste plaat, in combinatie met zijn recente bemoeienis met mode, theater en beeldende kunst, plaatst Antony bij de popmuziek overschreidende oeuvrebouwers als Nick Cave, Scott Walker, Thom Yorke, Patti Smith en David Sylvian.
Het enige nieuwe nummer dat gezongen wordt is de titelsong van het aankomende album Cut The World, dat Antony schreef voor de Abramović-voorstelling maar ook nauw aansluit bij het thema van de vernietiging van de natuur, dat centraal stond op Swanlights. “Er zijn inmiddels zeven miljard mensen op aarde en nog maar tweeduizend Aziatische tijgers. Wat is er dan meer waard, het leven van een mens of het leven van een tijger?” vraagt hij zich op een gegeven moment af.
Van Queen tot Queen
Naarmate de zichtbare nervositeit van het begin afneemt wordt de Amerikaan losser en praat hij meer en gemakkelijker. Over het Metropole Orkest bijvoorbeeld, dat met opheffing wordt bedreigt. ,”Daar moet ik toch eens een hartig woordje over spreken met jullie koningin,” zegt hij op een gegeven moment. “Ik heb gehoord dat ze over een paar weken naar de première van de Abramović-voorstelling komt. Dat is een mooie gelegenheid, van Queen tot Queen…”
De tweede helft van het concert is Antony’s stem perfect in balans met de muziek. Daardoor hoor je ook beter het verschil tussen de arrangementen. Het sober georkestreerde Another World is schitterend, maar daarentegen klinkt de bewerking van publieksfavoriet Kiss My Name een stuk geforceerder en minder sprankelend dan de originele opname. De finale met ondermeer I Fell In Love With A Dead Boy, You Are My Sister, The Crying Light – waarbij Antony in een kooi van laserlicht staat – Twilight en de toegift Hope There’s Someone is weer een aaneenschakeling van hoogtepunten, ondanks dat de zanger zijn tekst heel even kwijt is en een geïmproviseerd refrein over de Britse vorstin en haar liefde voor paarden wel erg lang blijft uitmelken.
Een groots optreden, zondermeer. Maar Antony’s stem en muziek zijn zo afwijkend en karakteristiek dat er voorlopig ook wel weer een verzadigingspunt is bereikt. Nu tussen alle modeshows, expo’s, film- en theaterproducties eerst nieuwe liedjes maken en dan mag Antony over een jaar of drie weer eens terugkomen – voor ongetwijfeld wederom een uitverkochte zaal.
Gezien op dinsdag 5 juni 2012 in Concertgebouw te Amsterdam
0 Reacties