Barrelhouse in Patronaat

Het enige wat in ruim veertig jaar veranderd is bij Barrelhouse is de zang van Tineke Schoemaker. Haar stem klinkt tegenwoordig lager, maar nog altijd even doorleefd. Dat is vooral op het nieuwe album Almost There goed te horen. Zaterdagavond werd de plaat, die zowel als cd als op vinyl is verschenen, gepresenteerd in de afgeladen kleine zaal van het Haarlemse Patronaat.

Bij sommige muziekstijlen draait het om zaken die bij het stijgen van de leeftijd van de muzikanten afnemen. Denk aan de punk, die z’n kracht niet zelden ontleent aan energie en boosheid. In de blues is dat anders, net als in de jazz. Over jazzmusici op leeftijd wordt soms gezegd dat hun stemvolume wellicht wat minder wordt, maar dat dat moeiteloos gecompenseerd wordt door een steeds perfectere timing.

Nu zijn de mannen en vrouw van Barrelhouse – allemaal gevorderde zestigers – zeker nog niet op een punt aangekomen dat er sprake is van enige merkbare fysieke aftakeling, maar het andere gaat wel op: wat souplesse betreft kan de groep méér dan ooit, waaruit je alleen maar kunt afleiden dat Barrelhouse muzikaal een topperiode beleeft.

Beter dan ooit
Barrelhouse ontstond in 1974 toen de groep van de Haarlemse blueszanger Oscar Benton uit elkaar viel. Met Tineke als zangeres, Jan Willem als bassist, de broers Guus en Johnny Laporte op gitaar, drummer Bob Dros en pianist Han van Dam groeit de band eind jaren zeventig – ondanks de opkomst van punk en new wave – uit tot een van de opwindendste livebands van ons land. Hoogtepunten zijn het live-album met Albert Collins en de dampende bluesrockplaat Beware..!, beide uit 1979. In de jaren tachtig begon het te rommelen in de bezetting. De groep ging zelfs een kleine tien jaar helemaal uit elkaar, maar kwam in 1993 terug in de sterkste samenstelling en speelt sindsdien weliswaar minder in het brandpunt van de rock-actualiteit, maar beter dan ooit.

In die laatste twee decennia heeft de groep zich niet alleen muzikaal verdiept, maar ook in de breedte ontwikkeld. Andere invloeden dan de ‘klassieke blues’ kregen meer ruimte, zonder dat het een allegaartje werd. Zo maakten de beide gitaristen Guus en Johnny Laporte zaterdag van een stukje uit Duke Ellingtons Far East Suite een fraai krontjong-duet – zoals ze dat veertien jaar geleden trouwens ook al op het album Walking In Time zetten. En reken maar dat dat ‘blues’ is.

Bij Barrelhouse is ‘blues’ geen kwestie van vorm maar van inhoud.

Daarbij is Barrelhouse altijd een groep geweest die albums voor pakweg de helft met eigen, nieuw geschreven repertoire vulde – en ook dat is onderscheidend binnen het genre. In het Patronaat werd het nieuwe album vrijwel compleet gespeeld. In de persberichten bij het verschijnen van de plaat werd specifiek verwezen naar de echtscheiding van Tineke Schoemaker enkele jaren geleden – met als duidelijk marketing-oogmerk dat ‘echtscheidingsalbums’ vaak veel aandacht en waardering krijgen. Songs als het boze Hard Feelings en het schrijnende Lonely Together sluiten daar zonder meer bij aan. Maar het was Tineke zelf die ooit in een interview al zei dat je niet ongelukkig hoeft te leven om te kunnen overtuigen. “Van tien keer door een man verlaten worden en twintig jaar drugsverslaving ga je echt niet beter zingen. De kunst is alleen om een alsmaar groeiend vakmanschap te combineren met het behoud van de spontaniteit.”

Jazzwijze
En dat is precies wat Barrelhouse in Haarlem doet. De groep benadert het repertoire op een ‘jazzwijze’, waarbij telkens weer naar een nieuwe invulkling van het repertoire wordt gezocht – of het nu gaat om de nieuwe stukken of om de al talloze malen gespeelde oude ‘bijna-hit’ Beware…! uit 1979. En trouwens ook voor Ike Turners Hold Your Breath, dat in 1977 al werd opgenomen voor het live-album Hard To Cover en nu op Almost There weer een nieuwe interpretatie krijgt.

Bassist Jan Willem Sligting wisselt tegenwoordig – al een jaar of tien trouwens – basgitaar af met contrabas, wat sommige stukken een meer authentiek geluid geeft. Niet voor niets heette het vorige album – waarvan nu de traditional Shake ‘Em On Down wordt gespeeld – Vintage Blues. En de wijze waarop de (meestal) Fendergitaar van Guus en de Gibson van Johnny Laporte mixen, blijft uniek. Voor beiden geldt dat ze op een punt in hun muzikale ontwikkeling zijn gekomen dat het niet meer om het aantal noten, maar om de juiste noten draait.

In twee sets van zo’n vijftig minuten wisselen rockers en stukken waar pas op de plaats gemaakt wordt elkaar af. Oud en recent repertoire gaan naadloos in elkaar over. Het mooiste is eigenlijk dat het schijnbaar allemaal zo vanzelf gaat. Zes musici die elkaar na veertig jaar samen spelen feilloos aanvoelen. Zoals legendarische Amerikaanse studiogroepen als The Wrecking Crew of The Muscle Shoals Sound Rhythm Section. Maar Barrelhouse komt gewoon van om de hoek.

Barrelhouse in Patronaat, Haarlem
Gezien op zaterdag 10 september 2016