The Delines op Crossing Border

Afgelopen zaterdag realiseerde ik mij plots dat ik Northline, de tweede roman van Willy Vlautin, nog ongelezen in de kast had staan. De treinreis naar Den Haag, waar Vlautin met zijn nieuwe band The Delines op Crossing Border zou spelen, leek een goede gelegenheid om eens aan dat boek te beginnen. Het is een geluk dat Den Haag Centraal een kopstation is, anders was ik waarschijnlijk pas ergens ver in het zuiden des lands weggerukt uit het tragische verhaal van Allison Johnson, voor wie het muntje altijd precies verkeerd lijkt te vallen.

Vlautin is een meeslepend verteller. Ook als songschrijver. Dat blijkt misschien nog wel het duidelijkst als The Delines, waarin hij de leidende zangpartijen overlaat aan Amy Boone, aan het begin van de tweede Crossing Border-avond in de reeds goed gevulde grote zaal van de Koninklijke Schouwburg de titelsong van hun debuutalbum Colfax (hier volledig te beluisteren) inzetten.

Colfax Avenue
Colfax Avenue is de belangrijkste doorgaande oost-west-route in Denver, Colorado. Tientallen kilometers lang. De geschiedenis gaat terug tot de negentiende eeuw. Een straat waar – of althans in gedeelten daarvan – zich altijd talloze bars, slijterijen, bordelen en avondwinkels hebben geconcentreerd. Colfax Avenue figureert in Jack Kerouacs legendarische beatroman On The Road. De straat is gebruikt als decor in tal van televisieseries en films, als plek waar een hoertje kan worden opgepikt. En de ook in Nederland populaire, uit Denver afkomstige rockband Slim Cessna’s Auto Club vergelijkt in het nummer Champagne Like A Lady een meisje met een ‘Colfax-hoer’.

Door zijn song zo te noemen heeft Vlautin in feite de toon al gezet. In de eerste regel van het nummer zingt Amy Boone dat ze ’s avonds laat wakker wordt gebeld door ‘een vriend van hem’ – zonder dat we nog weten wie die ‘hem’ is. “He left The Lion’s Liar with a bloody head. He could hardly walk and disappeared”, vertelt de vriend. De ‘ik’ in het lied, Amy Boone, zingt dat manlief en de kinderen in diepe slaap zijn. Ze laat een briefje voor hen achter, stapt in de auto en rijdt Califax Avenue af en weer terug, op zoek naar ‘hem’. Stoppend bij iedere slijterij en bij iedere kroeg waar hij nog binnen mag komen. ‘Hij’ is niet altijd zo geweest, zingt ze. Hij was niet zo voordat hij vertrok. Maar sinds hij terug is, is hij een geestelijk wrak. En wat doet het leger nu nog voor hem? Haar man is hem spuugzat. Haar kinderen zijn doodsbang voor hem. En dan die sleutelzin van de song: “But he’s my little brother and he’s out there, somewhere up and down Colfax Avenue.”

Een complete novelle, gezongen in precies drieëneenhalve minuut. Het drama van de Irak- of Afghanistanveteraan, meeslepend getoonzet in een song die muzikaal ergens tussen de country en de soul hangt. “He’s just a kid who’s seen too much”, zingt Amy vol mededogen. Maar voor de meeste mensen is hij gewoon ‘onhandelbaar tuig’ geworden. Of in het beste geval een ‘mafkees’. Het verhaal van duizenden Amerikaanse soldaten die van het front terugkeren en op geen enkele wijze begrepen of opgevangen worden – destijds was het Korea of Vietnam, recenter Afghanistan of Irak.

John Fogerty schreef destijds, in 1969, zijn klassieker Fortunate Son, die in feite over hetzelfde onderwerp ging en dat afgelopen week nog voor een relletje zorgde toen Bruce Springsteen en Dave Grohl het tijdens een veteranen-benefiet in Washington DC zongen. Maar Vlautins song is zoveel subtieler, zoveel literairder en er spreekt zoveel meer compassie uit. En het nummer is muzikaal zo sterk dat je als luisteraar onvermijdelijk het verhaal binnengetrokken wordt.

De Americana ontstijgend
Willy Vlautin is een vaste gast op Crossing Border. Hij stond er al enkele keren met zijn andere, ‘eerste’ band Richmond Fontaine en als auteur van romans – vier inmiddels. Zijn eerste boek, The Motel Life uit 2006, werd een jaar later bij het kortstondig bestaande Crossing Border Books zelfs in vertaling uitgegeven.

Richmond Fontaine ligt sinds het verschijnen van het goed ontvangen album The High Country uit 2011 even stil – al wordt er ondertussen alweer gerepeteerd en voorzichtig aan nieuw repertoire gewerkt, laat Vlautin weten. Maar in het schrijven van romans gaat ook veel tijd zitten. En daar ligt zijn hart tegenwoordig toch méér, bekende hij zaterdag tijdens Crossing Border later op de avond in een interview met Auke Hulst.

En dan is er The Delines, de groep die ontstond omdat Vlautin graag wilde schrijven voor het stemgeluid van Damnations-zangeres Amy Boon. Het blijkt een schot in de roos. ‘The best of two worlds’, zowel op het debuutalbum Colfax als live op Crossing Border. Vlautin schrijft betere songs dan Amy bij haar andere band – die later Damnations TX ging heten – ooit gehad heeft. En Amy heeft een sensueel fluwelen stemgeluid waar de zang van Vlautin bij Richmond Fontaine mager bij afsteekt. Net als in het geval van Dylan geldt ook voor Willy Vlautin dat je pas werkelijk merkt wat een sterke melodieën hij schrijft, zodra ze door een ander gezongen worden.

Op Amy, Willy en drummer Sean Oldham na bestaat de groep in Den Haag uit andere muzikanten dan op het album. Decemberists-klavierspeelster Jenny Conlee-Drizos ontbreekt, evenals pedal steel-gitarist Tucker Jackson. Dat laatste heeft al direct tot gevolg dat de band op Crossing Border minder ‘country’ klinkt. Ook de bassist is vervangen door een – overigens prima – Britse stand-in. Nieuwe kracht is pianist en trompettist Cory Gray – een allround sessieman uit Portland, Oregon, die het bandgeluid live meer richting soul en jazz stuwt dan op de plaat. Dat laatste is interessant, want daarmee slaagt The Delines er in de standaard-Americana te ontstijgen waar Richmond Fontaine toch een beetje in gevangen zat.

Behalve songs van het debuutalbum komen tijdens Crossing Border vier nieuwe nummers voorbij. De groep is alweer druk bezig met een nieuwe plaat, laat de zangeres na afloop weten. Veel donkere, trage en bedwelmende songs. Nummers waarbij de eerste regels onmiddellijk nieuwsgierig maken naar wat er volgt. Zoals in State Line, dat na een paar jankende pedal steel-noten begint met “My whole life can be seen in one scene. I was fifteen when I loaded my things, and stole my folk’s car one night.” Dan wil je verder luisteren.

The Delines krijgt na afloop van hun concert op Crossing Border een staande ovatie van het publiek.

The Delines op Crossing Border
Gezien op zaterdag 15 november 2014