Transatlantic in 013

“Dit wordt de langste show van de tour. Omdat ik weet dat jullie het aankunnen. Ik betwijfel  alleen of dat ook voor ons geldt…” Met deze woorden kondigde Mike Portnoy een avond aan die zo’n 3,5 uur zou duren. Om er losjes aan toe te voegen: “Ik hoop dat iedereen al naar het toilet is geweest.”

De oprichter en ex-drummer van Dream Theater was zichtbaar in zijn element. Als de kapitein Blauwbaard van dit transatlantische progcollectief praatte hij vakkundig de nummers aan elkaar en zorgde hij voor de hoogste entertainmentcijfers tijdens deze ‘endurance contest’, zoals Portnoy het optreden noemde. Nou weten de fans natuurlijk al dat hij een zeer geanimeerd muzikant is die meer achter zijn kit staat dan zit (of er al spelend omheen loopt), maar de vrije rol die hij in 013 kreeg, was opmerkelijk. En welkom. Mede hierdoor zou deze, ruim 200 minuten durende progressieve tour-de-force geen seconde vervelen.

Transatlantic opende met het King Crimson-achtige Into The Blue, gevolgd door My New World uit 2000, inclusief een bloedstollend fraaie solo van Roine Stolt (Flower Kings). Dankzij de uitgebalanceerde, gevarieerde set kon Stolt de gehele avond veelvuldig zijn – nog altijd ondergewaardeerde – gitaarspel etaleren en dat deed hij met verve. Oud Spock’s Beard-voorman Neal Morse leek met zijn zangpartijen en toetsensolo’s daarentegen iets minder prominent aanwezig. Toch speelde ook hij alsof zijn leven er vanaf hing. Hetzelfde kon worden gezegd van Pete Trewavas. De Marillion-bassist stuiterde als een jonge, blije pup over het podium. Hem laten zingen, is echter nog steeds geen goed idee. Gelukkig niemand die hem dat kwalijk nam, met zijn ontwapenende voorkomen heeft Trewavas de grootste gunfactor van allemaal.

Na Shine waren de eerste drie nummers gespeeld. Het eerste uur zat er op. De band verdween kort van het podium waarbij het intro van The Whirlwind-medley werd ingezet en het concert even opnieuw leek te beginnen. Opnieuw werd duidelijk waarom dit album uit 2009 de beste en meest coherente plaat uit de Transatlantic-catalogus is; opzwepende en herkenbare thema’s met sterke elementen die zowel los, in het hele concept of als medley de zaal moeiteloos in beweging krijgen. Vooral het spannende en broeierige Is It Really Happening? maakt diepe indruk. Met dank aan de veelzijdige (gitaar, toetsen, zang, percussie) talenten van Ted Leonard die de zieke Daniel Gildenlöw verving. Saillant detail: Leonard staat inmiddels bij Spock’s Beard op de loonlijst en is daar min of meer de vervanger van Transatlantic-collega Morse. Knipoog of statement, het was in ieder geval grappig dat Ted Leonard in een Beard-shirt op dit podium stond. Net zoals het vermakelijk was om hem en Portnoy tijdens (!) één van de songs een drumstick heen en weer te zien gooien, zonder dat het spel van beide jongleurs daar onder te leiden had.

De kitscherige en melodramatische tonen van Beyond The Sun vormden het enige overbodige nummer van de avond, gelukkig snel gevolgd door het bijzonder complexe Kaleidoscope-epos, waarin een hilarisch fragment van Metallica’s Ride the Lightning was verwerkt. Een fraai gitaarduet van Stolt en Morse liep soepel over in publieksfavoriet en meezinger We All Need Some Light, gevolgd door het afsluitende Black As The Sky.

Waar Transatlantic een avond eerder in Tilburg nog samen met Thijs van Leer Hocus Pocus en Sylvia als verrassende toegiften bracht, koos de band – nu zonder gast – voor Nights In White Satin (Moody Blues) en And You And I (Yes). Vooral die laatste cover rammelde aan alle kanten, maar weinig toeschouwers die daar een punt van maakten. Het spelplezier droop er tot de allerlaatste krachtsinspanningen (ingedikte versies van All Of The Above en Stranger In Your Soul) vanaf, zodat Transatlantic op wervelende wijze haar progressieve zegetocht kon afsluiten.

Transatlantic in 013
Gezien op 14 maart 2014