FortaRock 2019 – festivalverslag

Het zat de organisatie van FortaRock dit jaar niet mee. Slayer, de beoogde headliner van het Nijmeegse metalfestival, zegde af en het weer varieerde van lekker zonnig (zaterdag) via kokend heet (zondag) tot een immense onweersbui die ervoor zorgde dat headliner Amon Amarth een kwartier eerder van het podium moest. Een flink aantal prima shows, fijne sfeer en mooie locatie maakten echter heel veel goed.

Het valt meteen op: het FortaRock-terrein is dit jaar een stukje kleiner dan vorig jaar. Logisch ook, gezien de bezoekersaantallen: in 2018 kwamen er zo’n 20.000 liefhebbers af op bands als Nightwish, Parkway Drive, Avatar en Opeth, dit jaar ligt het aantal aanwezige metalheads ongeveer de helft lager. Het gemis van een ‘echte’ headliner met mainstream-potentieel (in het verleden stonden o.a. Slipknot, Volbeat en Iron Maiden op het podium) wreekt zich wat dat betreft een beetje. Maar ergens is dat juist ook tof, want met o.a. Behemoth, Amon Amarth, Animals As Leaders, Myrkur, Gloryhammer en Children Of Bodom trek je dus wel de echte liefhebbers naar je festival. Dat zijn er misschien wat minder, maar qua sfeer is het ouderwets fijn in het Goffertpark. En wat ook helpt: het terrein is zo slim ingedeeld dat het gewoon ‘lekker druk’ is: genoeg plekjes om te relaxen en als je dat wil, kan je vrij makkelijk een goed plekje voor het podium bemachtigen, maar het lijkt zeker niet ongezellig leeg.

Voor wat betreft de podiumindeling: die zit wel snor. Naast het gebruikelijke main stage en de grote tent is er dit jaar een nieuw podium: Hank’s Garage, de vervanger van het Theater Stage van vorig jaar. Een knusse silo waarin vooral wat kleinere en minder pure metalnamen geprogrammeerd zijn, waaronder de spacey stonerrockband Monomyth, progmetalband Intervals en de vuige rockers van X Raiders. Verder is er genoeg en gevarieerd te eten en drinken, voldoende (maar bijzonder gore) Dixi’s en godzijdank genoeg schaduw en gratis water – geen overbodige luxe als het kwik boven de dertig graden komt. Maar nu genoeg over de randzaken: tijd voor de muziek.

De headliners
Als Behemoth (zaterdag, Main Stage) op de onheilspellende klanken van proloog Solve het podium betreedt, verschijnt op een achtergrondscherm de kaart van Nederland met een Petruskruis er doorheen. Dat is misschien heftig voor religieuzen, maar niets vergeleken bij een zekere eerdere actie: in 2007 kwam frontman Adam Nergal Darski in opspraak in z’n thuisland Polen voor het verscheuren van de Bijbel tijdens een show. Tegenwoordig blijft het bij occulte teksten en hier en daar wat zwarte humor, zoals vlak voor het nummer God = Dog (“Is God to live in a dog? Fuck no”). Die donkere sfeer in combinatie met de strak uitgevoerde ‘blackened death metal’, de ondergaande zon en duivelse hitte zorgen voor een indrukwekkende liveshow waarbij de toeschouwer in een soort aanbiddende trance verkeert. Die duurt van opener Wolves Ov Siberia tot en met de toegift en constant opbouwend naar het absolute hoogtepunt: Lucifer. [EvdV]

De vikingmetal van Amon Amarth (zondag, Main Stage) is dan weer een stuk minder eng, maar gezien het aantal gehoornde knuisten in de lucht vinden de meeste FortaRockers dat niet erg. De mannen spelen hun melodieuze deathmetal met fantasy-thema’s strak en vol overtuiging en de podiumaankleding is werkelijk waanzinnig, compleet met immense Viking-helm. En al het vuur op het podium zorgt voor alleen maar meer hitte, zelfs tot achter op het veld. Niet alleen de vuurshow doet het bloed borrelen, ook het gitaargeweld is daarvoor verantwoordelijk. Dikke pluim ook voor het uitstekende geluid. Jammer alleen van het einde: een kwartier voor het geplande slot vond Thor het blijkbaar mooi geweest en zorgde het naderende onweer ervoor dat de organisatie het optreden eerder stillegde. Enorm jammer natuurlijk, en wat past er eigenlijk beter bij Amon Amarth dan een zware onweersbui – maar met de recente weerproblemen op festivals als Pukkelpop en Pinkpop nog in het achterhoofd, was de beslissing van de organisatie uiteraard begrijpelijk. [RvD]

Goed
Atreyu (zaterdag, Main Stage) is als een van de grondleggers van metalcore al een tijdje bezig (lees: sinds 1998) en dat is aan alles te horen: de band uit Californië speelt voor een zonovergoten festivalterrein een strakke set die behalve technisch ook aanstekelijk poppy klinkt. Normaal gesproken is dit voor een groot deel te danken aan tweezang waarbij de grunts van frontman Alex Varkatzas afgewisseld worden met de melodieuze stem van drummer Brandon Seller. Maar vandaag ontfermt laatstgenoemde zich over de leadvocals in verband met ziekte van de ‘unclean’-zanger en is een invaller geregeld voor de drums. Het is dat hij dit zelf vermeldt, anders was het nauwelijks opgevallen. Fanfavorieten als Becoming The Bull, Ex’s & Oh’s en Bleeding Mascara klinken namelijk zowaar beter dan op plaat (sorry, Varkatzas). Die cover van Bon Jovi’s You Give Love A Bad Name komt iets minder goed uit de verf, maar ach: een meezingertje draagt gewoon bij aan een ontspannen sfeer, zelfs op een metalfestival. [EvdV]

Het is een bijzonder gewaagde keuze om Myrkur (zaterdag, Main Stage) overdag op een groot podium van een metalfestival te zetten. De dark folk met een dot black metal van de Deense blondine Amalie Bruun en haar begeleiders is traag, bloedmooi, sfeervol en slechts bij vlagen spijkerhard. Bruun zingt overwegend hoog en feeëriek, hoewel ze ook af en toe haar kenmerkende blackmetalkrijsstrot benut. Een deel van de bezoekers staat erbij, kijkt ernaar en gaat fijn een pintje scoren, maar de liefhebbers (en dat zijn er nogal wat) krijgen een beklemmende show van torenhoog niveau voorgeschoteld – misschien zelfs wel een van de meest imposante van het hele weekend. [MC]

Het Poolse Decapitated (zondag, Tent Stage) staat al voor de derde keer op FortaRock en heeft de tent al snel aardig vol. Natuurlijk kun je makkelijk naar voren lopen en snel de pit uit vluchten als het te heftig wordt, maar de prachtige herrie van dit kwartet trekt het festivalpubliek toch vooral de tent ín. Moeten we refereren aan het ongeluk enkele jaren geleden waarbij de drummer omkwam en de toenmalige zanger in een coma raakte? Of aan de rechtszaak in 2017, waarbij de band werd aangeklaagd voor kidnapping en verkrachting – waarvan de bandleden overigens zijn vrijgesproken? Een roerige geschiedenis dus. Op het podium brult en grunt zanger Piotrowski met zijn extreem lange dreadlocks dat het een lieve lust is. De technische deathmetal, vol blast beats en agressieve riffs, heeft even tijd nodig om te bezinken. Pas dan ontwaar je de groove en blijkt Decapitated steeds meer progressieve trekjes te hebben. Desondanks is de hoofdmoot gewoon bruut en extreem strak hakken en daar lijkt het publiek nu precies zin in te hebben. De volgende keer maar ‘gewoon’ op het hoofdpodium dan? [RvD]

Ze zitten bij hetzelfde label en zijn natuurlijk al samen op tour geweest. De muziek van HammerFall (zondag, Main Stage) past dan ook perfect langs de heroïsche powermetal van Gloryhammer, dat een paar uur eerder op hetzelfde podium stond (zie de recensie verderop in dit verslag). Deze Zweden maken ook powermetal, vol grootse gebaren en dito refreinen. Grootste verschil met hun labelgenoten is dat HammerFall een stuk serieuzer is. Met veel stoere poses hebben de heren het publiek al snel op hun hand. Let The Hammer Fall, Hammer High, We Make Sweden Rock en Hearts On Fire blijken absolute favorieten van Fortarock. Het is dan ook erg aanstekelijk, de strakke powermetal en het heldhaftige gevoel dat zowel de band als de muziek uitstraalt. Het podium lijkt dan ook haast te klein voor het machtige HammerFall. Intens en met een prachtige opbouw denderen de Zweden over FortaRock heen. Ieder nummer wordt vol overtuiging, strak en met verve uitgevoerd. Al 26 jaar spelen zanger Joacim Cans en gitarist Oscar Dronjak samen en ze lijken nog steeds ieder zieltje voor zich te willen winnen. [RvD]

Het Amsterdamse Temple Fang (zondag, Hank’s Garage) heeft de eer om Hank’s Garage op zondagavond af te sluiten. En terecht: wat een band zeg! Even wat achtergrondinfo: het betreft hier de nieuwe groep van Dennis Duijnhouwer (bassist) en Jevin de Groot (gitarist), beiden ex-Death Valley, waarmee ze overigens vorig jaar nog op FortaRock stonden. Een haast religieuze ervaring – zo kun je een Temple Fang-show best noemen – een hoogmis van al het goede uit de jaren zeventig. Songs die langzaam opbouwen naar een grote climax. Hypnotiserend goed! [RvD]

Tof
Drie dingen die zaterdagavond direct in het oog springen in Hank’s Garage. Eén: het publiek heeft hier heel veel zin in. Twee: X Raiders (zaterdag, Hank’s Garage) nog veel meer. Drie: heel veel leer. Alleen dat eerste is echt opvallend, want hoewel de Nijmegenaren volgens het affiche een vuige mix maken van ‘alles wat hard, snel en zwaar is’, is dit niet de eerste naam die je zou verwachten op een festival dat gedomineerd wordt door zware gitaren en gelaagde metal. De uitvoering is namelijk precies even vrolijk als dat we gewend zijn van deze heavy rock & roll-band, zoals bijvoorbeeld blijkt tijdens Benny Benassi-cover Satisfaction. En toegegeven: een beetje headbangen tegen de oksel van je buurman is best een welkome afwisseling. [EvdV]

De powermetal van Gloryhammer (zondag, Main Stage) kun je het beste met veel bier achter je kiezen aanvaarden en de humor ervan inzien, want zelf nemen ze hun muziek ook met een korreltje zout. De ‘andere’ band van Alestorm-zanger/toetsenist Christopher Bowes speelt immers nummers over draken, goblins en eenhoorns en steekt – excuus – de draak met zo’n beetje alle stereotypen binnen de metal. In kleurrijke kostuums zetten de mannen een prachtige show neer. Hun personages komen in de verschillende nummers aan bod en zanger/ridder Thomas ‘Angus McFife’ Winkler heeft snel het complete publiek op zijn hand. Met veel humor tussen de nummers door wordt ieder refrein luidkeels meegeschreeuwd. En stiekem zitten de songs gewoon heel goed in elkaar. Zeer vermakelijk allemaal! [RvD]

“We’re sorry we don’t wear any costumes. We are just here to play some hardrock!” Aan het woord is zanger Christoph ‘Lupus’ Lindemann van het Duitse Kadavar (zondag, Main Stage). Blijkbaar hadden veel van de aanwezige FortaRock-metalheads toch wel graag gezien dat ze een pakje aan hadden getrokken, want het veld voor het hoofdpodium is aardig leeg. “Een eetmomentje”, aldus een bebaarde, bier uit een hoorn drinkende metalliefhebber. Misschien is Kadavar hier wat vreemd geprogrammeerd, maar het drietal zet wederom een erg strakke show neer. De bassist kijkt vaak woest het publiek in, met de ijdele hoop dat er meer energie zijn kant op komt. Helaas lijkt de hitte een verlammend effect te hebben op de mensen die wel voor het podium staan en veel meer dan goedkeurend meedeinen op de psychedelische stonerrock zit er niet in. Pas tijdens Into The Wormhole, met zijn diepe, donkere bas, knikken er wat meer hoofden goedkeurend op en neer. En er komt zelfs een friet-etende metalliefhebber naar voren gelopen. [RvD]

Het Canadese Intervals gaf eerder op de dag in de kleine Hank’s Garage al een pittige muziekles, (zie verderop in dit verslag), in de tent worden we universitair geschoold door het Amerikaanse Animals As Leaders (zondag, Tent Stage). De instrumentale progressieve metal en djent is immens jazzy en geniaal. Moddervette riffs die in sneltreinvaart van ritme en cadans wisselen, techniek, virtuositeit en die constant door elkaar heen wervelende ritmes: help! Word je bang van sommige gevaarlijk uitziende metalbands, deze mannen krijgen je angstig door een dollemansrit op een metalachtbaan. [RvD]

Zondag is een goede dag om in de nieuwe Hank’s Garage-tent door te brengen. Het hierboven al genoemde Temple Fang is het hoogtepunt, maar er valt meer te genieten. Een waanzinnig strak Komatsu bijvoorbeeld, dat ondanks de extreme hitte voor op ‘circle pits’ en veel uitzinnige fans kan rekenen. Het spacey Monomyth laat iedereen veertig minuten lang zweven met zijn heerlijke psychedelische rock en Intervals, het progressieve viertal uit Canada, laat horen hoe Dizzy Gillespie en Charlie Parker hadden geklonken als ze metal hadden gemaakt in plaats van jazz. [RvD]

Teleurstellend
Naast alle sterke en/of verrassende optredens, valt er regelmatig ook een show tegen op een festival. Maar deze FortaRock-editie valt dat eigenlijk alleszins mee: alleen het optreden van Children Of Bodom (zaterdag, Main Stage) voldoet niet geheel aan de verwachtingen. De herkenbare keyboard-riffs, bruut gitaargeweld en wagonladingen nostalgie: het zijn de elementen waarmee deze Finse groep de harten van vele metalheads heeft veroverd. Sowieso in het thuisland, waar de heren diverse gouden platen scoorden, maar ook hier op FortaRock, getuige de vliegende biertjes, het crowdsurfen en de bellenblaasmachine. Dat is deels natuurlijk hartstikke terecht: ook vandaag speelt CoB een imposante mix van o.a. melodische deathmetal (Are You Dead Yet?) en powermetal (Hate Me!) en de band kan putten uit ruim twee decennia aan sterk materiaal. Dat zou voor een energieke set moeten zorgen, maar helaas halen de lange pauzes tussen nummers veel te veel vaart uit de show. En nu we dan toch bezig zijn: de band speelt regelmatig niet synchroon. Zonde! [EvdV]

Fortarock 2019
Gezien op 1 en 2 juni
Foto’s door Bernard Bodt