Jack White liet onlangs weten nooit op de automatische piloot te spelen. Het was zijn reactie op een recente discussie over de hoge prijzen van tickets en de hoeveelheid tijd die artiesten volgens sommige concertbezoekers op het podium zouden moeten staan. De Amerikaanse zanger/gitarist maakte die belofte ruimschoots waar tijdens het laatste van de twee uitverkochte optredens in TivoliVredenburg, als onderdeel van de No Name Tour.
Het optreden van Jack White in Utrecht bewijst hoe effectief eenvoud nog altijd kan zijn. Zijn begeleiders – bassist, drummer en toetsenist – staan in een soort kring opgesteld, waardoor de zanger/gitarist alle ruimte op het podium heeft. Hij gebruikt die maximaal door op zijn witte puntschoenen rond te dansen en te springen. De belichting is al even simpel. Wat witte en blauwe lampen en een non-stop puffende rookmachine. Het idee is duidelijk: alles draait om de muziek. Wel wordt er tijdens Old Scratch Blues een Rietveld-achtige stoel het podium opgeschoven waarin White als een bedaagde bluesgitarist een van zijn vele gitaarsolo’s speelt. Een theatraal effect dat in al z’n bescheidenheid bijna aandoenlijk is.
De actuele tournee is vernoemd naar zijn nieuwste soloplaat No Name, waarvan dan ook heel wat songs voorbijkomen: Archbishop Harold Holmes, It’s Rough On Rats (If You’re Asking), That’s How I’m Feeling, What’s The Rumpus? en het al genoemde Old Scratch Blues. Het zijn songs in de stijl die hem als gegoten zit: beukende drums en krijsende gitaarsolo’s in de geest van Led Zeppelin, maar gespeeld met het venijn van een sixties-garageband. Elke song vergt een andere gitaar, de ene nog meer vintage dan de andere. Aan zijn voeten een batterij effecten, waarvan vooral de wah-wah-pedaal vaak ingetrapt wordt.
White Stripes en Raconteurs
White grijpt ook veel terug op zijn muzikale verleden, zoals dat met The White Stripes. Het lieflijke Apple Blossom krijgt een mooie uitvoering, terwijl You’re Pretty Good Looking (For A Girl) in al z’n compactheid een superieure powerpopsong blijft. Er raast nog meer voorbij, zoals Cannon en het springerige Hotel Yorba. Van zijn andere band The Raconteurs worden Broken Boy Soldier en – als toegift – Steady, As She Goes gespeeld. Het vier songs tellende dessert wordt afgerond met de onvermijdelijke sportstadion-hit Seven Nation Army.
De show begint om klokslag negen uur en het officiële deel zit er na exact een uur alweer op. Eerder dit jaar woedde er een korte en hevige online discussie over de lengte van de optredens in het licht van de vaak draconische ticketprijzen – met name in Amerika. Alsof een concert een zak aardappels is die we per kilo afrekenen. White reageerde met een uitgebreid statement waarin hij volkomen terecht stelde dat het om de intensiteit van een optreden moet draaien, niet om de speelduur of de geëtaleerde visuele elementen. De muzikant verwees daarmee naar Ramones. Een goede referentie. Het uurtje dat die band doorgaans op het podium stond, bevatte meer rock & roll dan het complete oeuvre van heel wat andere groepen bij elkaar. Onvergetelijke optredens waren dat, weet ik gelukkig uit eigen ervaring.
Bijna achteloze spontaniteit
Ik kan mij dan ook niet voorstellen dat er iemand na afloop van het concert van Jack White en zijn band onvoldaan naar huis gaat. Niet alleen vanwege de gespeelde songs, maar ook vanwege de bijna achteloze spontaniteit van het optreden. Gitaren blijven nog lang ronken nadat ze teruggezet worden in het rack. Songs worden gerekt, afgekapt of komen terug na een enkel gebaar van White. Het kan allemaal.
Veel grote bands zijn tegenwoordig met handen en voeten gebonden aan de computergestuurde visuele effecten en ingeblikte zangpartijen. Het dwingt ze elke avond exact dezelfde songs te spelen. Jack White en zijn begeleiders leven zich elke avond uit op een verschillende set, waarbij soms verrassende covers of zelden eerder gespeelde nummers voorbijkomen. White herinnert ons er deze avond in Utrecht dan ook aan waar het om draait in de rock & roll. Harde, intense muziek, gespeeld met hart en ziel, ontdaan van alle franje. Net zoals de Ramones dat ooit deden.
Jack White in TivoliVredenburg, Utrecht
Gezien op woensdag 26 februari 2025
Foto van Jack White in TivoliVredenburg (25 februari 2025): David James Swanson
0 Reacties