Tijdcapsuleplaat: het debuut van Van Halen

Ik herinner mij nog als de dag van gisteren dat de eerste lp van Van Halen uitkwam. Mijn belangstelling werd aanvankelijk aangewakkerd door het tomeloze enthousiasme waarmee deejay Alfred Lagarde in zijn legendarische radioprogramma Beton Uur het nieuwe fenomeen omarmde. In 1978 ging er geen week voorbij of het titelloze debuut lag bij hem op de draaitafel. Met zijn karakteristieke, ronkende stem kondigde hij vol vuur songs als Runnin’ With The Devil, You Really Got Me en Ain’t Talkin’ ‘Bout Love aan. En wij luisterden eerbiedig.

Zo jong als ik was – ik was dertien, veertien jaar – had ik ook zelf in de gaten dat er iets bijzonders aan de hand was. De songs, de sound en natuurlijk vooral het gitaarspel waren van een eenzame klasse. Het album klonk ook ontzettend lekker. Pas later begreep ik dat de onvolprezen producer Ted Templeman vooral wilde vangen hoe goed Van Halen destijds live al was. Het was hem glansrijk gelukt. Een foutje hier en een zoemende versterker daar gaven mij inderdaad het gevoel dat de band op mijn zolderkamertje in een buitenwijk van Delft stond te spelen.

Toch was er een specifieke kwaliteit van Van Halen die er voor mij uitsprong. Toen de plaat uitkwam, was ik al een paar jaar bezig mijn weg te vinden in de wereld van de heavy rock. Albums van Black Sabbath, Judas Priest en Motörhead vormden het betonnen fundament van mijn snel uitdijende platencollectie. Het was doorgaans zware, serieuze en soms zelfs grimmige muziek. En ik was daar gek op. Zoals ik dat anno 2015 ook nog altijd ben.

Van Halen voegde voor mijn gevoel iets totaal nieuws toe aan de hardrock: puur, zonovergoten plezier. Ik hoorde dat meteen al in de Kinks-cover You Really Got Me. Natuurlijk, een ijzersterke bewerking, prachtige akkoorden en dito solo’s. Het geniale van deze versie zat ‘em in de manier waarop zanger David Lee Roth en gitarist Eddie Van Halen verwikkeld waren in een soort duel. Elke zucht, kreun of kirrende zanglijn werd van repliek gediend met een van de vele geluiden die Eddie Van Halen aan zijn instrument wist te ontworstelen. Humor in heavy rock, het bleek dus te kunnen. Het hele album stond vol met dat soort vette knipogen. Ice Cream Man was daar een ander voorbeeld van. Van het speelse, akoestische begin tot de overrompelende ontlading – geweldig!

Die eerste plaat van Van Halen maakte van mij een fan voor het leven. Opgejaagd door mijn licht obsessieve natuur ging ik in latere jaren op zoek naar de best klinkende versies van het album (antwoord: zowel de cd als de vinylversie op het audiofiele label DCC, gemasterd door Steve Hoffman, zijn veruit de beste persingen die ooit mijn oren streelden. De single You Really Got Me klinkt spectaculair op de speciale promo 12” die Warner Brothers voor Amerikaanse radiozenders liet persen). Ik ging zelfs zo ver – ik vrees dat u mij vanaf dit punt niet meer helemaal serieus neemt – dat ik jaren geleden de moedermatrijzen kocht waar dit debuut en de eerste single You Really Got Me voor de hele Europese markt mee geperst zijn. Ze staan, zoals dat vaak gaat met trofeeën, alweer jaren in een hoek van mijn mancave stof te vangen.

Stof krijgt echter geen kans bij die eerste plaat van Van Halen uit 1978. Op gezette tijden trek ik het album uit de kast, ga er echt even voor zitten en altijd ben ik weer onder de indruk van de vitaliteit, de virtuositeit, de songs en het geluid. De tijd heeft er geen vat op gekregen. Alles is in balans. Niets zou anders moeten. Een zeldzaam moment van muzikale perfectie. Het is daarmee nog altijd een van de beste debuutalbums ooit. En een plaat die Van Halen wat mij betreft ook nooit meer zou overtreffen.