Black Sabbath in Ziggo Dome

Nadat Black Sabbath in 2011 de comeback wereldkundig maakte, leek het noodlot alles in stelling te brengen om die te dwarsbomen. Maar toch waren ze er vanavond, in een Ziggo Dome in Amsterdam vol jonge en oude rockfans: Ozzy Osbourne, Tony Iommi, Geezer Butler en… Tommy Clufetos. De legendarische band ontketende een slotakkoord waar voorlopig geen einde aan lijkt te komen.

Bij een optreden van een klassieke rockband als Black Sabbath is het altijd zoeken naar momenten dat de magie van weleer weer even opflakkert. Het optreden in de Ziggo Dome kent daar een paar van. Zoals het begin van Black Sabbath, het eerste nummer van het debuut uit 1970. De klokken in de intro klinken nog als kerstbelletjes. Het geluid van regen en donderslagen overtuigt ook al niet, al probeert de lichtman er met wat witte flitsen nog wat van te maken. Wanneer Tony Iommi de eerste loodzware akkoorden speelt, worden echter de fundamenten blootgelegd waar drie, vier generaties hardrock- en metalbands op voortbouwen.

Er zijn meer van dat soort momenten. De gitaarsolo in Fairies Wear Boots is van een psychedelische schoonheid. Het laat bovendien nog eens horen dat er in Iommi ook nog altijd een geweldige sologitarist huist. Het lompe Iron Man hakt er genadeloos is. Het is mooi om mee te maken hoe het publiek, van jong tot oud, niet alleen de teksten, maar ook de Spartaanse gitaarakkoorden meebrult.

Zanger Ozzy Osbourne klapwiekt op de voor hem karakteristieke wijze over het podium. Een enkel gebaar en de handen in de zaal gaan de lucht in. Het is het kenmerk van een echt grote frontman. Geezer Butler plukt woest aan de vier snaren van zijn basgitaar. Zijn aandeel in het bandgeluid is groot, blijkt eens te meer. Tony Iommi oogt breekbaar. Hij beweegt zich voorzichtig en verdwijnt regelmatig in de coulissen. Die subtiliteit vormt een contrast met zijn alles verpulverende gitaargeluid – puur natuurgeweld.

Het is overigens een mirakel dat de band er überhaupt staat. De eerste berichten over de comeback waren nog maar net de wereld ingestuurd, of het noodlot wierp een begerige blik op de ambitieuze plannen. Ozzy Osbourne raakte weer eens aan de drugs. Tony Iommi kreeg kanker en oorspronkelijke drummer Bill Ward weigerde het contract te tekenen dat hem onder de neus geschoven werd. Na breed in de wereldpers uitgemeten gedoe werd de veteraan vervangen door Tommy Clufetos, afkomstig uit Ozzy’s soloband en verder voorheen actief bij o.a. Rob Zombie, Alice Cooper en Ted Nugent.

Clufetos is een uitstekende drummer, alleen niet voor Black Sabbath. Bill Ward heeft een jazz-achtige, swingende stijl die het geluid van de band vaak een verrassende draai gaf; uniek in de wereld van het zware metaal. Zij opvolger is een slagwerker van het type: mouwen oprollen en hakken maar. Weidse gebaren. Een galmende sound. In een band als Manowar is zo’n explosieve stijl op zijn plaats, maar in de Ziggo Dome laat hij eens te meer zien dat hij de songs van veel van hun oorspronkelijke charmes berooft. De lange drumsolo verschaft zijn collega’s vermoedelijk een heel welkome adempauze, maar draagt verder niets bij aan het optreden.

In de loop van de avond wordt daarnaast duidelijk dat ook Ozzy het allemaal nauwelijks meer kan bijbenen. De zanger laat veel van de zangpartijen over aan het publiek. Hij was al nooit het toonbeeld van vocale zuiverheid, maar in de nadagen van zijn loopbaan zwalkt hij alle kanten op. De scherpte is er af. De setlist is ook een tikje voorspelbaar. Veel nummers van de eerste vier klassieke albums, waaronder de openingssong War Pigs, N.I.B., Snowblind, Into The Void en de onvermijdelijke toegift Paranoid. De heren hadden mij bijvoorbeeld erg blij gemaakt met een Symptom Of The Universe van Sabotage uit 1975. En had Planet Caravan niet voor een welkome afwisseling gezorgd? Zo zal elke aanwezige fan wel een favoriet nummer gemist hebben. Er wordt met End Of The Beginning en God Is Dead? wel stilgestaan bij het eerder dit jaar verschenen album 13. Deze nieuwelingen weten zich tussen de klassiekers trouwens opvallend goed staande te houden.

Het wisselvallige optreden kent dus een handvol mooie momenten. Ze laten zien waar Black Sabbath de status als invloedrijke band aan te danken heeft. Tegelijkertijd is duidelijk dat de jaren, de verslavingen en de ziekten een forse wissel op de vitaliteit van de band getrokken hebben. De mannen kunnen er echter niet genoeg van krijgen. Onlangs werden de eerste data voor 2014 bekendgemaakt. Het slotakkoord klinkt nog even door.

Gezien op 28 november 2013 in Ziggo Dome, Amsterdam
Foto’s: Willem Schalekamp

Meer foto’s op onze Facebook-pagina!