Neil Young: Coastal (filmrecensie)

neil-young-coastal

Even leek het erop dat Neil Youngs tour van 2019 zijn laatste was. Hij beloofde na afloop daarvan dat hij een jaar later weer de wereld over zou reizen, maar helaas: vanwege de crisissituatie rond een zeker virus kon de singer-songwriter, zoals alle andere artiesten, voorlopig even nergens heen. Daar kwam bij dat hij het tourleven toch al als minder prettig ervoer dan vroeger, deels vanwege zijn afkeer van Ticketmaster. Flash forward naar 2023: het begon kennelijk toch weer te kriebelen en Young startte zijn eerste tour in bijna vier jaar. Een solo-onderneming deze keer, waarbij hij vooral de ‘deep cuts’ uit zijn oeuvre in een alternatief jasje stak.

Om meerdere redenen een bijzondere concertreeks dus – en zoiets dient voor de eeuwigheid te worden vastgelegd. Deze keer niet door een vermaarde cineast als Jim Jarmusch of wijlen Jonathan Demme, die eerder al concertfilms/docu’s over hem maakten, maar door Youngs echtgenote Daryl Hannah. In het bijna volledig in zwart-wit geschoten Neil Young: Coastal biedt zij een kijkje in de tourbus en backstage, waar ook collega-legende Joni Mitchell even gedag komt zeggen. Daarnaast zijn er natuurlijk de nodige concertbeelden, hier en daar opgeleukt met animatie om de boel ook visueel interessant te houden. Daarvoor is doorgaans immers meer nodig dan één man met een harmonica en gitaar of piano. En nee, het modeltreintje dat een prominente plek op het podium inneemt – Young kan het kennelijk niet laten zijn andere hobby mee te nemen naar zijn werk – doet het ‘m ook niet.

Rock & roll-bus?

Neil en zijn chauffeur Jerry keuvelen onderweg van show naar show over uiteenlopende onderwerpen: wat ze die ochtend gegeten hebben, al dan niet vervuilende auto’s op de weg, een dooie muis die Hannah in de bus aantrof… Geen typische rock & roll-toestanden meer voor deze ‘Godfather Of Grunge’, dus. Jerry praat zijn beroemde passagier bij over het leven van Howard Hughes en wanneer het duo door de gespreksstof heen is, trommelt Young wat op zijn benen en kijkt hij liefdevol achterom naar zijn meereizende zoon Ben, die geboren is met een ernstige hersenaandoening. Dergelijke beelden tonen de mens achter de muzikant, die hier veel sympathieker lijkt dan je misschien zou verwachten op basis van zijn toch wat norse reputatie. En vooruit, verderop mag er ook nog een joint opgestoken worden: “This is a rock and roll bus!”, aldus Young in een vlaag van gezonde zelfspot.

‘People my age don’t do the things I do’, zingt Young in een akoestische versie van I’m The Ocean, een regel die hij toch echt al dertig jaar geleden schreef. De uitgeklede uitvoering doet het nummer meer recht dan de opname op Mirror Ball, zijn plaat met Pearl Jam – en hetzelfde geldt voor Throw Your Hatred Down, waarvan de tekst inmiddels (nog) relevanter is dan in 1995. Vooral dit soort onderbelichte prachtsongs uit de nineties en zeroes profiteren van de solo-arrangementen: selecties van het meesterlijke Sleeps With Angels uit 1994 (o.a. A Dream That Can Last, Prime Of Life), maar ook een pianoversie van When I Hold You In My Arms, dat hier zoveel gedenkwaardiger is dan op het lauw ontvangen album Are You Passionate? (2002).

Obscure songs en semiklassiekers

“Mensen denken dat ze de hits willen horen”, zegt Young, en met deze tour wil hij bewijzen dat zij het mis hebben. Toch beperkt de oude hippie zich niet alleen maar tot de meest obscure songs. Het bekendere Comes A Time zingt hij bijvoorbeeld ook, evenals materiaal van de band die hem in de jaren zestig bekend maakte: Buffalo Springfield. Op een gitaar die hij ooit van Springfield-collega Stephen Stills kreeg speelt Young de semiklassieker On The Way Home, even later gevolgd door een minder vertrouwd klinkend Mr. Soul op orgel.

Tijdens het afstoffen van al die oude parels ontdekte Neil Young naar eigen zeggen dat hij zijn jongere zelf amper nog herkende. Hannah doet geen poging om te verhullen dat we hier inderdaad met een bijna-tachtiger te maken hebben: door ouderdom getekende handen die over de pianotoetsen bewegen, hier en daar ietwat gammele zang bij de hoge noten… Maar zodra de man het podium op stapt, komt de vurigheid van weleer toch weer bovendrijven, zoals deze kalme, meeslepende en ontwapenende documentaire ontegenzeggelijk aantoont.

Neil Young: Coastal is vanaf 17 april te zien in de bioscoop. Op 18 en 20 april draait de documentaire ook in de Melkweg.
Foto: Daryl Hannah

4 / 5 stars     

0 Reacties

Laat een reactie achter

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *